1. Để gá kẹp phôi trên máy tiện đầu tiên ta cần phải có MÂM CẶP
Mâm cặp dùng để kẹp chặt và cố định các chi tiết khi gia công, mâm cặp được lắp trên trục chính thông qua bề mặt côn định vị và ren trên đầu trục chính
Mâm cặp gồm có hai loại: tự định tâm và không tự định tâm.
Mâm cặp tự định tâm là mâm cặp dùng để kẹp chặt các chi tiết gia công dạng tròn xoay, khi kẹp chặt chi tiết gia công có tâm trùng với tâm của trục chính. Có các loại mâm cặp tự định tâm là: Mâm cặp 2 chấu, 3 chấu, 4 chấu và 6 chấu và thường trong gia công người ta sử dụng mâm cặp 3 chấu tự định tâm là chủ yếu.
Mâm cặp không tự định tâm (mâm cặp có các chấu chuyển động độc lập): là mâm cặp có các chấu dịch chuyển hướng tâm độc lập với nhau trong các vành của mâm cặp, ở vị trí mỗi chấu có nửa đai ốc ăn khớp với vít me, một đầu của vit me có lỗ vuông để cắm chìa vặn, khi vặn vít me thì chấu cặp tương ứng sẽ dịch chuyển hướng tâm. Mâm cặp không tự định tâm thường để kẹp chặt các chi tiết không đối xứng hoặc kẹp chặt để gia công các chi tiết lệch tâm.
Mâm cặp ba chấu tự định tâm
Mâm cặp ba chấu tự định tâm: Có ba chấu ra vào đồng thời với nhau, vì thế nó bảo đảm tâm của phôi trùng với tâm của trục chính một cách nhanh chóng. Chuẩn gá là mặt trụ ngoài của phôi.
Mâm cặp 3 chấu tự định tâm gồm: ba chấu cặp trượt trong rãnh hướng tâm của thân, các vòng răng xoắn của vấu cặp ăn khớp với răng xoắn của đĩa răng với răng côn. Phía sau của đĩa răng côn 3 có răng côn ăn khớp với bánh răng nhỏ. Khi tra chìa khóa mâm cặp vào ổ khóa (ở bánh răng nhỏ) và quay theo chiều kim đồng, hoặc ngược lại,các chấu cặp sẽ đồng thời tiến vào hoặc lùi ra khỏi tâm mâm cặp để kẹp chặt hoặc nhả chi tiết gia công ra.
Để chế tạo chi tiết chính xác, dùng mâm cặp với bộ chấu chưa tôi (chấu mềm).
Trước khi gia công loạt chi tiết, dùng dao khoét các chấu này theo đường kính của chi tiết cần gá kẹp phôi.
Phôi có đường kính lớn được kẹp trên mâm cặp có bộ chấu trái. Trong trường hợp này, các bậc của chấu là mặt chặn chắc chắn cho phôi.
Mặt làm việc của các chấu trên mâm cặp tự định tâm thường mòn không đều nhau, vì thế phải định kỳ khoét hoặc mài lại. Trong các rãnh của thân mâm cặp và các chấu cặp được đánh số theo thứ tự 1,2,3 hoặc chấm dầu với số dấu thích hợp. Khi lắp các chấu cặp phải được tuân theo thứ tự như đã đánh dấu.
Mâm cặp 4 chấu độc lập
Mâm cặp 4 chấu chuyển động ra vào độc lập nhau trong rãnh của thân mâm cặp. Ở mỗi vấu có 1/2 đai ốc ăn khớp với vít đặt trong rãnh của thân mâm cặp. Để gá phôi, dùng chìa khóa mâm cặp 4 tra vào ổ khóa 5 và vặn từng vít một.
Ống kẹp dùng để gá phôi, mặt ngoài đã được gia công thô. Ống kẹp là bạc bằng thép mỏng được xẻ rãnh, khi vặn đai ốc vào phần ren trên thân, đai ốc sẽ kẹp chặt ống kẹp 3, đó là do ống kẹp và lỗ côn trên thân, lúc này mặt làm việc của ống kẹp xiết chặt lấy phôi.
2. Mũi chống tâm
Mũi chống tâm dùng để gá đặt các chi tiết kém cứng vững hoặc các chi tiết trục dài có khoan tâm ở hai đầu.
Mũi chống tâm gồm có 4 loại: Mũi tâm cố định, Mũi tâm xoay, mũi tâm ngược, mũi tâm có khía nhám.
Mũi tâm cố định: thường dùng ở ụ động hoặc sau trục chính, sử dụng khi gia công chi tiết với tốc độ thấp hoặc rất cao.
Mũi tâm xoay: thường đùng ở ụ động hoặc sau trục chính để gia công các chi tiết với tốc độ lớn hơn.
Mũi tâm ngược là loại mũi tâm không tiêu chuẩn dùng để gá đặt gia công các chi tiết có kích thước nhỏ, có đầu tâm ngoài và cắt gọt với lượng dư nhỏ, mũi tâm ngược cũng bao gồm mũi tâm cố định và mũi tâm xoay.
Mũi tâm có khía nhám: Khi gia công các chi tiết có hình trụ rỗng (hình ống), người ta sử dụng mũi tâm có khía nhám (lắp ở đầu trục chính và mũi tâm hình nón cụt (lắp ở phía ụ động).
3. Tốc kẹp
Tốc kẹp là một dụng cụ đồ gá chuyên dùng để truyền momen quay cho chi tiết gia công được gá trên hai mũi tâm thông qua mâm đẩy tốc hay đuôi tốc. Tốc kẹp có hai loại là tốc kẹp đuôi thẳng và tốc kẹp đuôi cong.
4. Giá đỡ ( LuyNet): dùng để tăng độ cứng vững cho chi tiết gia công dạng trụ dài hoặc những chi tiết nặng.
Giá đỡ trên máy tiện có 2 loại giá đỡ cố định và giá đỡ di động có bề mặt tiếp xúc với chi tiết gia công là chốt tỳ (bằng đồng) hay con lăn.
Giá đỡ cố định dùng để đỡ các chi tiết gia công có kích thước lớn hoặc những chi tiết cần gia công ở mặt đầu hoặc gia công lỗ (khoan, khoét, doa, lỗ tiện). Giá đỡ cố định được cố định trên băng máy bằng các bu lông.
Giá đỡ di động: đùng để đỡ các chi tiết có kích thước nhỏ có chiều sâu cắt nhỏ, loại giá đỡ di động được bắt chặt với bàn xe dao trong quá trình gia công di chuyển theo bàn máy.
————————————
