Mâm cặp máy tiện là gì?
Mâm cặp máy tiện là một loại đồ gá vạn năng, được dùng để định vị và kẹp chặt các chi tiết có hình dạng khác nhau, chủ yếu dạng trụ tròn và đối xứng, được lắp ở đầu trục chính.
Đặc điểm của mâm cặp máy tiện
Máy tiện có độ chính xác gia công rất cao (µm), do đó mâm cặp có ảnh hưởng rất lớn đến sai số chuẩn khi định vị chi tiết trong thành phần sai số tổng cộng. Mâm cặp trên máy tiện phải đảm bảo độ chính xac gá đặt cao hơn các mâm cặp trên máy vạn năng thông thường. Để đảm bảo độ chính xác gá đặt thì phải chọn chuẩn sao cho sai số chuẩn bằng không, sai số kẹp chặt phải có giá trị là nhỏ nhất, điểm đặt của lực kẹp phải tránh gây biến dạng cho chi tiết gia công
Các loại mâm cặp máy tiện
Mâm cặp là đồ gá thông dụng nhất của máy tiện. Tùy theo đối tượng gia công mâm cặp được cấu tạo có loại hai, ba, bốn chấu. Mâm cặp hai chấu, ba chấu thường là tự định tâm. Trừ trường hợp đặc biệt, còn thông thường mâm cặp bốn chấu không có tính định tâm.
Vì mâm cặp quay cùng chi tiết, có khi với tốc độ rất cao, nên người ta thường chọn kết cấu của mâm cặp có dạng tròn xoay, đối xứng, đảm bảo lắp ghép chắc chắn với trục chính, có cơ cấu kẹp vững vàng và tính định tâm ổn định.. để đạt yêu cầu về cân bằng động.
Mâm cặp 2 chấu
Mâm cặp hai chấu được sử dụng để gá những chi tiết không đối xứng hoặc hình thù phức tạp. Cơ cấu truyền lực bằng tay dạng trục vít – đai ốc bố trí xuyên tâm hoặc không xuyên tâm.
Đường kính mâm cặp được chế tạo theo tiêu chuẩn: 150; 200; 250; 300; 375 mm
Mâm cặp 3 chấu tự định tâm
Mâm cặp 3 chấu là loại mâm cặp thông dụng nhất trên máy tiện trong sản xuất loại nhỏ, loại vừa và đơn chiếc, dùng để kẹp khi gia công các vật tròn xoay có đường tâm trùng với trục chính của máy. Dùng mâm cặp này gá đặt đơn giản, nhanh chóng.
Khi điều khiển, cả ba chấu cặp cùng đi vào hoặc đi ra, cùng tạo lực kẹp và định tâm cho chi tiết gia công.
Tùy hình dáng, kết cấu của vật gia công mà có các cách sử dụng chấu kẹp để gá phôi cho thích hợp. Hình dưới trình bày cách sử dụng chấu kẹp trên mâm cặp khi gá vật gia công có đường kính nhỏ hơn kích thước mâm cặp lắp chấu kẹp thuận (Hình a). Khi gá gia công có đường kính lớn và ngăn, lắp chấu kẹp ngược (Hình b). Khi gá vật gia công có đường kính lớn và có lỗ, lắp chấu kẹp ngược và gá vào lỗ của vật (Hình c).
Mâm cặp 4 chấu độc lập (không tự định tâm)
Loại này dùng để kẹp khi gia công các chi tiết lệch nhờ sự dịch chuyển độc lập của các chấu cặp trong rãnh của thân mâm cặp
Ở mỗi chấu kẹp có nửa đai ốc ăn khớp với vít đặt trong rãnh của thân mâm cặp. Để gá phôi dùng chìa khóa mâm cặp 1 tra vào ổ khóa 3 và vặn từng vít một thì từng chấu kẹp 2 sẽ dịch chuyển độc lập trong rãnh của thân.
Loại mâm cặp này thích hợp với việc gá những vật có hình dạng không đều, không tròn xoay và để gia công các bậc trục lệch tâm nhau.
Mâm cặp là loại trang bị công nghệ kèm theo máy. Để phù hợp với vật gia công đôi khi phải thay đổi mâm cặp. Cho nên cần biết cách lắp mâm cặp lên trục chính của máy.
